Bu jarayon turli mulk shaklidagi xo’jaliklarda qabul qilingan texnologiyalar asosida amalga oshiriladi. Hozir hususiy fermalar, fermer va shaxsiy yordamchi xo’jaliklarda sut ishlab chiqarish amalga oshirilmoqda. Bosh sonlari ko’p yirik fermer xo’jaliklarida sut ishlab chiqarishning uzluksiz sexlar tizimi joriy qilingan. Bu usulda sigirlar o’zlarining fiziologik holatlariga qarab guruhlarga bo’linadi. Ular: 1 seh – bo’g’oz sutdan chiqqan sigirlar guruhi; 2 seh – tug’ruq sehi; 3 seh - iydirish va otalantirish sehi; 4 seh - sut ishlab chiqarish sehi.
Полезные материалы
Qoramollar podasini sermahsul, baquvvat, sog’lom, mustahkam konstitusiyali hayvonlar bilan to’ldirishining asosini yosh nasldor qoramollarni o’stirish hisoblanadi. Uning asosini oziqlantirish tashkil qiladi.
Buqalarni oziqlantirishda ularning tirik vazni yoshi, semizlik darajasi, foydalanish davriga qarab energiya, to’yimli moddalar, minerallar va vitaminlarga bo’lgan me‘yor talablarini to‘liq qondirishni ta‘minlash kerak. Buqalarga iloji boricha hajmi kichik, to‘yimli oziqalar berish uning jinsiy faolligiga garov bo‘ladi.
Sigirlarni oziqlantirish O’zbekiston sharoitida bahor, yoz va kuz oylarida ko’k oziqalar hisobiga amalga oshiriladi, chunki respublikamizning tabiiy iqlim sharoiti 8-9 oy ko‘k oziqalar yetishtirish imkonini beradi (asosiy, oraliq, takroriy ekinlar).
Sigirlarning tirk vazni mahsuldorligi, semizligi, fiziologik holatiga qarab me’yor asosida xo’jalikning oziqa imkoniyatlari asosida tuzilgan to’laqiymatli ratsionlar asosida boqishni tashkil qilish kerak.
Sigir tuqqanidan keyin 10-15 kungacha to’liq ratsionga chiqariladi, tuqqanidan keyin birdan to’liq ratsionga o’tkazish organizmning, ayniqsa yelinning zo’riqishiga va kasallanishiga sabab bo’lishi mumkin. Ko’pincha bu holat sersut sigirlarda og’riqli kechadi.
Qoramollar kavsh qaytaruvchi hayvon bo’lgani uchun hajmli, tarkibida kletchatka moddasi ko’p oziqalardan samarali foydalanib arzon va sifatli mahsulot berish qobiliyatiga ega. Mamlakatimizda sut, sut-go’sht va kam go’sht yo’nalishdagi qoramollar urchitiladi, ularning mahsuldorligi asosan oziqlantirish darajasiga bog’liq.
Har bir hayvon yoki parranda turiga beriladigan oziqa uning biologik xususiyatlarini inobatga olgan holda yedirishdan oldin tayyorlanishi shart, bu tadbir oziqalarni xushxo’r bo’lishi bilan, ularning hazmlanishini yaxshilaydi.
Xo’jalikda eng ma’suliyatli tadbir hisoblanadi, chunki oziqa sifati va to’yimliligi, uning qanday tayyorlanganligiga bog’liq. Odatda oziqalar qish mavsumi uchun tayyorlanadi, chunki bu davrda hayvonlar yozda tayyorlangan oziqalarni iste’mol qiladilar.
Qishloq xo’jalik hayvonlari va parrandalarini to’laqiymatli oziqlanishini ta’minlash uchun tayyorlanadigan bir xil maydalangan oziqa mahsulotlar aralashmasidan iborat. Har bir hayvon va parranda turi, yoshi, jinsi, fiziologik holatiga ko’ra ilmiy asoslangan omixta yemlar tarkibi ishlab chiqilgan.
Ҳайвонлар истеъмол қиладиган озиқалар, уларнинг минерал моддаларга бўлган талабининг бир қисмини қондиради. Шўрланмаган тупроқларда ўстирилган озиқаларда натрий xлорид тузига етарлича бўлмайди, шунинг учун барча қишлоқ xўжалик ҳайвонлари ва паррандаларига мунтазам равишда ош тузи бериб бориш керак.
